Kwantificering van de verstaanbaarheid van spraak in ruis voor ‘non-native’ luisteraars

Sander J. van Wijngaarden, Herman J.M. Steeneken en Tammo Houtgast, mei 2002

De verstaanbaarheid van spraak in (op latere leeftijd geleerde) ‘vreemde’ talen is normaal gesproken lager dan de verstaanbaarheid van spraak in de moedertaal. Het doel van een door TNO Technische Menskunde uitgevoerde studie is om de verstaanbaarheid van spraak in omgevingsruis te kwantificeren, voor specifieke populaties van zogeheten ‘non-native’ luisteraars. Daarnaast wordt gezocht naar een eenvoudige methode om dergelijke resultaten uit te breiden naar andere populaties van luisteraars.

Nederlandse luisteraars, variërend van ‘redelijke’ tot ‘uitstekende’ beheersing van de Engelse en Duitse taal, blijken in deze talen een 1-7 dB beter spraak-ruisverhouding nodig te hebben dan in de moedertaal, om 50% van een serie eenvoudige zinnen te kunnen verstaan (figuur 1). 

Bovendien blijkt de psychometrische curve voor zinsverstaanbaarheid in ruis vlakker dan in de moedertaal (met worst-case helling van 7,5%/dB rondom het 50% punt van de helling, tegenover 12,6%/dB voor de moedertaal), zie figuur 4 en 11. 

De verschillen in verstaanbaarheid zijn grotendeels te verklaren (en te voorspellen) uit schattingen van de linguďstische entropie, verkregen uit een taak waarbij letters in een zin moeten worden geraden. Een minder effectief gebruik van linguďstische (vooral semantische) redundantie verklaart een groot deel van de verschillen in verstaanbaarheid tussen ‘native’ en ‘non-native’ luisteraars. 

Het meten van spraakverstaanbaarheid voor diverse populaties van luisteraars (verschillende talen, verschillende niveaus van taalbeheersing) vereist veel tijd en moeite. Schattingen van linguďstische entropie zijn sneller en gemakkelijker te verkrijgen, en kunnen worden gebruikt om de verstaanbaarheidsresultaten die in deze studie zijn verkregen uit te breiden naar andere populaties van luisteraars.

Meer lezen:
Wijngaarden,S.J. van, Steeneken, H.J.M & Houtgast,T (2002). Quantifying the intelligibility of speech in noise for nonnative listeners, J. Acoust. Soc. Am 111(4), 1906-1916.

 

home...