Geluidproductie JSF, Saab Gripen en F16 vergeleken

Nieuwsbericht Ministerie van Defensie, 16 maart 2009
Aangevuld met bijdragen van de redactie

Het rapport "Beoordeling geluidsgegevens kandidaat-toestellen VF-16" is op 16 maart gepubliceerd door het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR). Hieruit blijkt dat er vrijwel geen waarneembaar verschil is tussen de JSF en Saab Gripen. Ook het verschil in maximaal geluidsniveau van de JSF en de huidige F-16 is gering (5 decibel). Het NLR heeft op basis van de beschikbare gegevens de maximale geluidsniveaus (de zogenaamde LAmax-waarden) van de JSF, de Saab Gripen NG en huidige Nederlandse F-16 in een standaardscenario vergeleken.

Metingen
De metingen zijn verricht op een hoogte van 1000 voet op twee motorstanden, met een snelheid tussen de 250 en 300 knopen. Het gaat dan in de eerste plaats om gebruikmaking van vol motorvermogen zonder naverbrander (= Military Power) en in de tweede plaats om gebruikmaking van vol motorvermogen mét naverbrander (= After Burner).

JSF
JSF
Saab Gripen
SAAB

Analyse
De vergelijkende analyse heeft uitgewezen dat de verwachte maximale geluidsniveaus van de JSF en de Saab Gripen NG elkaar nauwelijks ontlopen, aldus het nieuwsbericht van het Ministerie. Uit een figuur in een rapport van het NLR blijkt wel dat deze vliegtuiten lawaaiiger zijn dan de huidige F16. Daar is het verschil tussen de F16 en de Saab rond 5 dB bij MIL power, rond 2 dB met Afterburner. Overigens staat onderstaande figuur in de bijlage. In het hoofdrapport staat een andere figuur, waarvan de verticale schaal begint bij 50 dB, kennelijk aangenomen het achtergrondniveau, met rond de 110 dB de gegevens van deze vliegtuigen. Ze maken allemaal lawaai, deze vliegtuigen, die rond de 110 dB LAmax produceren bij een passage op 1000 ft hoogte. Maar onmiskenbaar is de Saab (rood) iets stiller dan de JSF (blauw). Het verschil is echter niet heel groot.

Figuur 4: Voor de F-16 MLU, F-35 en de Saab Gripen NG zijn voor een fly-over in MIL power, voor de F-16 MLU en F-35 zijn voor een fly-over in AB power op 1000 ft hoogte de gemeten geluidswaarden en de bijbehorende spreiding verticaal weergegeven. Voor de SAAB Gripen NG wordt voor AB de alleen spreiding in de geluidniveaus verticaal weergegeven. De figuur is bestemd voor onderlinge vergelijking van de vliegtuigen. In de figuur is met het breedste stuk van de aangegeven spreiding (Stippellijn) een indicatie gegeven van het verwachte geluidsniveau onder Nederlandse omstandigheden. De spreiding is niet gebaseerd op een statistische analyse omdat hiervoor te weinig gegevens bekend zijn, maar op fysische aannames. De spreiding wordt worden veroorzaakt door mogelijke effecten van weersomstandigheden, verschillen in hardheid van de grond (grondimpedantie), configuratie van het vliegtuig en de richtingsgevoeligheid van de microfoons. Na afronding van de uitgebreide analyse van de kwaliteit van de data en analyse van de geluid- en prestatiedata kan de spreiding mogelijk worden verkleind. In de figuur is met het breedste stuk van de spreiding een indicatie aangegeven van het verwachte geluidsniveau.

In Military Power bedraagt het verwachte maximale geluidsniveau 109 dB(A) voor de Saab Gripen NG tegen 110 dB(A) voor de JSF. Mét naverbrander zijn de waarden respectievelijk 114 dB(A) en 115 dB(A).

Voor de huidige Nederlandse F-16 bedragen de resultaten van recente metingen 104 tot 107 dB(A) in Military Power en 111 tot 114 dB(A) met naverbrander.

Het verschil in geluidsniveaus tussen de JSF en Saab Gripen NG zowel met Military Power als met naverbrander bedraagt daarmee dus één decibel. Dit is met het menselijk oor niet of nauwelijks waarneembaar. Deze maximale geluidsniveaus zullen overigens slechts gedurende enkele seconden optreden en de onderlinge verschillen tussen beide toestellen zijn verwaarloosbaar klein.

Het NLR stelt echter dat op dit moment niet alle gegevens beschikbaar zijn en daarom alleen een vergelijking van de F-16 MLU, F-35 en de Gripen NG gemaakt kan worden op basis van het maximaal te genereren geluid tijdens MIL en AB op grond van de LAmax.

Hilarisch

De volgende opmerking in het NLR rapport vindt uw redacteur werkelijk hilarisch: "Het verschil tussen het achtergrond geluid (50 dB(A)) bij de F-35 en Gripen NG is groter dan 55 dB. Dit verschil is vele malen groter dan het verschil dat optreedt bij een fly-over van een F-35 of een Gripen NG.". Ja nogal logisch, die vliegtuigen maken enorme herrie, allemaal. Dat verschil met het achtergrondniveau is dus totaal irrelevant.

Geluidsbelasting
Bepalend voor de geluidsbelasting is volgens het ministerie van Defensie niet zozeer het geluidsniveau, maar ook de manier van starten en landen, en het aantal vluchten. De JSF gebruikt veel minder vaak de naverbrander dan de F-16, omdat de JSF de bewapening intern meevoert. De F-16 en Saab Gripen NG dragen hun wapens onder de vleugels. Dat geeft wat meer luchtweerstand. Daarom zullen deze toestellen vaker (meer dan de helft van de starts) de naverbrander aanzetten. De JSF heeft een grotere actieradius, waardoor in het normale oefenprogramma minder starts en landingen nodig zijn.

Bron: Website Ministerie van Defensie, Het NLR rapport NLR-CR-2009-053 Beoordeling geluidsgegevens kandidaattoestellen VF-16 Status beschikbare gegevens d.d. februari 2009 T.A. van Veen, M.C. van Sijll en W.F. Lammen, te downloaden vanaf de website van de Tweede Kamer, Kamerstruk 26488, nr. 153

home...