Schiphol en geluid: al tientallen jaren is het een issue en de laatste paar jaar hebben we kennis gemaakt met termen als ‘geschiphold worden’ en ‘liegverkeer’. In een net uitgegeven boek, met diverse interessante wetenswaardigheden over de geschiedenis van Schiphol, komt ook de geluidsoverlast uitgebreid ter sprake. Dagblad Trouw heeft een voorpublicatie gegeven.
Sinds de eerste burgervluchten in 1920 groeide Schiphol uit tot ‘Airport City’ met ruim 70 miljoen passagiers per jaar. Decennialang volstond een verwijzing naar het nationale economische belang om de explosieve groei van Schiphol te rechtvaardigen. Maar dat patroon lijkt nu te kantelen, onder invloed van toegenomen kennis over milieu en klimaat. Het imago van de luchthaven is tegenstrijdig: het wordt tegelijkertijd gezien als motor van de economie, een desastreuze natuurramp, een bestuurlijke nachtmerrie, een rupsje nooitgenoeg en een succesvolle jongensdroom.
Hieronder enkele passages uit de voorpublicatie van Trouw.
Niet alle banen zijn lawaaiiger geworden
In de discussie over geluid komt geregeld het argument langs dat het stiller worden van vliegtuigen de hinder niet doet afnemen, doordat een forse toename van het aantal vluchten dat ruimschoots tenietdoet. Als je alle vluchten op een hoop gooit, klopt dat. Maar als je inzoomt op de banen afzonderlijk, en daarmee ook op de dorpen, ontstaat een ander beeld. In 1990 (Schiphol zat toen op 200.000 vliegbewegingen) startten en landden ruim 71.000 lawaaiige toestellen op de Zwanenburgbaan. In 2016 waren dat er 69.000, stuk voor stuk minder lawaaiig. Ook de Buitenveldertbaan verwerkte in 2016 minder vliegtuigen dan in 1990. Voor de dorpen aan de uiteinden van deze twee banen leveren de minder lawaaiige toestellen dus werkelijk minder geluid op.
Het is vooral de Aalsmeerbaan die een ander beeld geeft: in 2016 was het er bijna zeven keer zo druk als in 1990. Voor de bewoners van Aalsmeer geldt zeker dat de stelling ‘minder lawaai helpt niet bij een forse toename van het aantal vliegtuigen’ klopt. Maar voor inwoners van Zwanenburg, Halfweg, Buitenveldert en Amstelveen gaat dit argument dus niet op.
De toename van ergernis, van klachten en ingezonden brieven komt vooral doordat Schiphol nieuwe buren heeft gekregen in een groot deel van de Noord-Hollandse kuststreek.
Hinder houdt zich niet aan berekende contouren
Tjeerd Andringa is universitair docent Auditory Cognition aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij onderzoekt wat geluid met mensen doet en zet direct de toon: “Ze weten bij Schiphol nog niet wat hinderlijk geluid is, want ze hebben daar nooit onderzoek naar gedaan. Hoe reageren mensen op individueel niveau op vliegtuiggeluid? Je kunt geen contour trekken van decibellen of Kosteneenheden en zeggen: daarbinnen is het te lawaaiig en daarbuiten is het oké. Die vorm van objectiveren doet geen recht aan de wijze waarop ieder mens apart omgaat met geluid.”
Bij mensen die vaak horen dat Schiphol onbetrouwbaar is, is de kans op hinder groter dan bij – bijvoorbeeld – de bezoekers van de luchtmachtdagen in Volkel. “Vliegtuiggeluid is al moeilijk te hanteren door de uitwaaierende frequenties en als mensen daarbovenop het gevoel hebben dat ze besodemieterd worden, krijg je overlast. Geluidsoverlast is een maat van de hoeveelheid tijd die je kwijt bent aan dingen waar je je tijd niet kwijt aan wilt zijn.”
“Het enige wat helpt is mensen in hun klachten serieus nemen en proberen wat aan hun situatie te doen. Hun huis isoleren of een cursus mindfulness aanbieden, mensen een gratis rondleiding geven, een bloemenbon of een andere bocht maken in de lucht of wat dan ook. Maar zeg niet tegen klagende mensen dat ze geen overlast kunnen hebben omdat ze buiten een bepaalde contour vallen. Schiphol doet dat wel, het heeft zich vastgeklonken aan cijfers.
Voormalig minister Pieter Winsemius (VVD) introduceerde de term ‘Schiphollen’ voor structureel liegen en bedriegen. Volkskrant-columnist Bert Wagendorp noemt de luchthaven een ‘kankergezwel’ met ‘Schipholtuig’ dat verantwoordelijk is voor de spotgoedkope vliegtickets en het ontbreken van een adequaat Europees spoorwegstelsel.
Dit is een bewerking van het hoofdstuk ‘Ik hoor, ik hoor wat jij niet hoort’ uit Stephan Steinmetz Schiphol – biografie van een luchthaven
Atlas Contact; 256 blz. € 21,99