Na onderzoek door middel van een enquête, blijkt dat er meer geluidsoverlast is sinds het gevechtsvliegtuig F-35 in Friesland vliegt. Wel driekwart van de ondervraagden geven dit aan. Ook zijn er Kamervragen gesteld
Defensie geeft aan dat dit klopt, maar dat dit van tevoren al bekend was. Ze zeggen bij de NOS: “We kunnen er niet voor zorgen dat er geen klachten zijn. Dat lukt de NS en Schiphol ook niet. Maar we zijn wel continu met betrokkenen uit de omgeving in gesprek om de ervaren overlast zo veel mogelijk te beperken. Het is een puzzel om te zorgen dat wij ons werk kunnen doen en dat je ook zo min mogelijk overlast veroorzaakt.”
Naast dat er veel klachten zijn rond Leeuwarden, hebben verderop mensen ook last van het geluid. Zo’n 30 procent van de ondervraagden zegt dat het dagelijks leven negatief wordt beïnvloed door het geluid. Zo vinden sommigen dat ze niet meer alles zoals vroeger kunnen doen; zoals buiten zitten en praten, makkelijk thuiswerken of hun kind zonder schrikken buiten laten spelen. Het geluid veroorzaakt daarnaast stress en slapeloosheid.
“Dien een klacht in”
Veel mensen hebben nog geen klacht bij Defensie ingediend, omdat ze denken dat dat geen nut heeft. Tjeerd Andringa, geluidsexpert aan Rijksuniversiteit Groningen, denkt dat mensen dat juist wel moeten doen. Bij de NOS zegt hij: “Ja, dien een klacht in. Maar houd het daar niet bij. Zorg ervoor dat die niet genegeerd wordt, dat-ie niet alleen maar opgeteld wordt.”
Kamervragen
Intussen zijn er door de PvdD ook Kamervragen aan de minister gesteld, waaronder: “Deelt u de conclusie van dit onderzoek dat de F35 naast dat deze 20db luider is ook meer laagfrequentiegeluid produceert dan de F16 en dat de bestaande geluidsisolatie van woningen daartegen geen bescherming biedt? Zo ja, welke stappen gaat u ondernemen om bewoners te beschermen tegen geluidsoverlast van de F35? Zo nee, waarom niet?”
De minister antwoordt hierop:
“De conclusie van dit onderzoek deel ik niet. In het genoemde onderzoek worden metingen aangehaald die op verschillende manieren zijn uitgevoerd en daarom niet met elkaar te vergelijken zijn. In het aangehaalde onderzoek wordt bijvoorbeeld verwezen naar de meting van het geluid van de F-35B, uitgevoerd buiten het toestel op de grond in de buurt van de motor. De meting van het geluid van de F-16 heeft plaatsgevonden vanuit een gesloten cockpit. Verder heeft de F-35B, anders dan de F-35A die Nederland heeft aangeschaft, een luik bovenop waardoor lucht van de extra ‘fan’ stroomt bij de ‘Short Take Off’ en ‘Vertical Landing’. Het is niet bekend of de motor hierdoor meer geluid maakt, maar dit kan ook niet worden uitgesloten. Bovendien kent de F-35B een ander vliegprofiel en daarmee dus een ander geluidsprofiel.
Rondom de vliegbases Leeuwarden en Volkel is een geluidsmeetnet geplaatst dat het geluid van zowel de F-16 als F-35 meet als die starten, landen of overvliegen. In november 2020 schreef de auditcommissie geluidsmeetnet Leeuwarden in haar eerste verslag aan de Commissie Overleg en Voorlichting Milieu (COVM) van de vliegbasis Leeuwarden o.a. dat het geluid van de F-35 meer laagfrequent is. Verder schreef de auditcommissie: “Gemiddeld was het verschil ten nadele van de F-35 bij deze contourmeetpunten rond de 10 dB(A). We hebben ook een beperkt aantal starts en landingen gezien met een veel kleiner verschil dan 10 dB(A). Harde conclusies zijn nu nog niet te rekken. Ook omdat het aantal vluchten met de F-35 nog beperkt is geweest”.”
Bronnen: NOS, Trouw, Rijksoverheid