Het RIVM en omwonenden van het spoor in America (Noord-Limburg) hebben samen geluidmetingen gedaan. Uit het onderzoek blijkt dat deze vorm van samenwerking een completer beeld geeft van de plaatselijke situatie, en bewoners meer vertrouwen geeft in de resultaten dan bij vergelijkbare onderzoeken waarin de overheid zelfstandig metingen uitvoert.
De aanleiding is dat inwoners van America (Noord-Limburg) al jarenlang hinder ervaren van de treinen op de route Rotterdam-Venlo. Ze vroegen het RIVM om geluidmetingen te doen. Het RIVM heeft in overleg met de inwoners ervoor gekozen de metingen samen te doen. Ook onderzocht het RIVM samen met de bewoners hoe zij het geluid beleven en welke invloed dit heeft op hun dagelijks leven.
Plaatselijke situatie
Het spoortraject Rotterdam-Venlo loopt dwars door het Noord-Limburgse dorp America. Bewoners ervaren hier hinder van. Ze maken zich zorgen over hun gezondheid. Vooral door de zware goederentreinen die ‘s nachts vlak langs de huizen rijden.
Vanuit het Meerjarenprogramma Geluidsanering (MJPG) worden er al maatregelen voorgesteld om de geluidknelpunten in America aan te pakken. Het was de wens van bewoners om de hoogte van geluidspieken door spoorverkeer, wannéér deze plaatsvinden en de hinder in hun leefomgeving beter in kaart te brengen.
Onderzoeksopzet
Het RIVM heeft samen met bewoners het onderzoek vormgegeven en uitgevoerd. Met nauwkeurige en betaalbare geluidmeters zijn de geluidniveaus gemeten. Inwoners plaatsten 18 geluidmeters, op verschillende plekken in het dorp. Zowel vlakbij het spoor als wat verder weg. Dit bracht de geluidniveaus en variatie in kaart. De gegevens van deze meters waren in real-time te volgen op de RIVM-website Samen Meten.
Met de BelevingApp hebben de mensen die in de buurt van het spoor wonen zelf in kaart gebracht op welke manier zij de (acute) hinder door treinverkeer ervaren. Met een vragenlijst is onderzocht hoe een grotere groep inwoners van America over het algemeen aankijkt tegen hun leefomgeving.
Resultaten
Uit het onderzoek blijkt dat het treinverkeer een grote invloed heeft op de leefomgeving van de inwoners. Wel maakt het uit waar men in het dorp woont. Met name inwoners dicht bij het spoor worden vaak blootgesteld aan hard geluid van voorbijkomende treinen. Ook blijkt dat het aantal treinen dat per nacht langskomt sterk verschilt en de hinder daardoor onvoorspelbaar is.
Uit de vragenlijst blijkt dat over het algemeen de inwoners van het dorp tevreden met hun woning en leefomgeving zijn. Ze beschouwen hun dorp als een groene en veilige plek waar mensen naar elkaar omkijken. Toch wordt hinder en slaapverstoring door het geluid van treinverkeer in het hele dorp ervaren. Dit percentage was hoger dan de getallen uit de landelijke gegevens. Voor mensen die dichtbij het spoor wonen wordt dit opvallend meer en ernstiger. Men is het er grotendeels over eens dat de overheid meer zou moeten doen aan de geluidsituatie. De verwachting dat een geluidwerende muur voor verbetering gaat zorgen verschilt.
De geluidmeters hebben de bijdrage van treinen aan omgevingsgeluid nauwkeurig weergegeven en geven inzicht in de plaatselijke situatie. De metingen bevestigen dat het aantal treinen dat ’s nachts langskomt sterk verschilt en dus onvoorspelbaar is. Het kunnen er soms wel 30 tot 40 zijn. De treinen kunnen flinke geluidpieken veroorzaken. De geluidniveaus kwamen regelmatig boven de 70 decibel. Veel bewoners die aan de hoge geluidsniveaus worden blootgesteld ervaren hinder of slapen hierdoor minder goed.
De acute hinder door treinverkeer is onderzocht met de BelevingApp. Aan dit deel van het onderzoek deed een kleine groep mensen mee. Het was voor de deelnemers intensief om 4 keer per dag de hinder te (blijven) melden. Uit de resultaten blijkt dat er aanwijzingen zijn voor acute ernstige hinder door spoorverkeer.
Oplossing
Wat betreft de oplossing vinden de meeste van omwonenden dat de overheid meer moet doen om de overlast aan te pakken. Zo zouden ze graag geluidwerende schermen langs het spoor willen. “Echter, de verwachtingen over de effectiviteit van deze schermen zijn niet eenduidig, vooral bij degenen die aan de hoogste berekende geluidsniveaus van treinverkeer worden blootgesteld”, zegt het RIVM bij Omroep Horst en Maas. De nieuwe Omgevingswet die dit jaar is ingegaan geeft volgens het RIVM meer ruimte voor lokale afwegingen met betrekking tot gezondheid en veiligheid in ruimtelijke planning.
Bronnen: RIVM, Omroep Horst en Maas