Luchtvaartdag: moeizaam polderen

Het gepolder over Schiphol, al tien jaar geleid door Hans Alders, verloopt uiterst moeizaam. De kloof tussen de wensen van Schiphol en KLM aan de ene kant en die van bewoners aan de andere kant lijkt niet te dichten. Die kloof is oud, maar in deze cruciale fase voor de toekomst van Schiphol is het debat verbreed en zijn de verhoudingen gepolariseerd. Dat bleek ook op de Luchtvaartdag op 8 december.

Tijdens de Luchtvaartdag kon men in meer dan 20 workshops (de presentaties vindt u hier) horen wat de Omgevingsraad Schiphol (ORS) en het ministerie van IenW aan inzichten, wensen en behoeften bij allerlei belanghebbenden hebben opgehaald. Vragen waren onder andere: Hoe is de internationale positie van Schiphol te behouden en versterken? Hoe is de leefkwaliteit rond deze luchthaven te vergroten? Wat is een goede balans tussen beide? Waar kan nog gebouwd worden? Wat is dan de relatie tussen wonen en vliegen? Hoe bewaakt het Nieuwe Normen en Handhavingsstelsel die balans? Nu en de komende jaren?

Geluid en klimaat

Ging het voorheen dus alleen nog om geluidshinder van Schiphol voor de regio, nu gaat het ook om mondiale klimaatschade door de luchtvaart. Gezondheid en veiligheid wegen volop mee. De kanteling van het denken over luchtvaart en het succes van bewonersverzet tegen de uitbreiding van Lelystad Airport hebben van Schiphol een landelijke kwestie gemaakt. Niet voor niets wordt het uit Zweden overgekomen ‘vliegschaamte’ misschien Woord van het Jaar.

Lijnrecht tegenover elkaar

Voor- en tegenstanders van groei staan lijnrecht tegenover elkaar. Tekenend is de ontvangst van een nieuw bewonersinitiatief. ‘Blije omwonenden’ lanceerden vorige week de website ‘Ik woon en werk bij Schiphol’, gericht op banenbehoud. Het initiatief werd omarmd door sector en VVD: eindelijk eens een ander geluid. Tegenstanders wezen meteen op financiering door de vakbond voor cabinepersoneel en vermeend gesjoemel met de petitie.

Argwaan overheerst, blijkt uit reacties uit de zaal. ‘We zijn teleurgesteld. De overheid wil wel praten, maar niet luisteren. Waarom worden er geen scenario’s besproken van nul groei voor Schiphol of zelfs krimp?’ Op het podium houdt de baas van Schiphol, Dick Benschop, de lijn vast die hij sinds zijn aantreden in mei verkondigt: groei, maar gematigd en gecontroleerd, in balans met de omgeving. ‘Een betrouwbare win-win-situatie moet haalbaar zijn.’

Na diverse lezingen eindigde de dag zoals die ook begon: in de grote zaal van de Amsterdome. Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat kreeg daar het woord. Ze werd kort onderbroken door een klein protest van twee boze omwonenden. ,,Er zijn geen makkelijke oplossingen meer”, aldus Van Nieuwenhuizen. ,,We moeten dit met elkaar in het land bediscussiëren. Hoeveel luchtvaart willen wij en hoeveel kunnen we aan?”

De minister werkt aan een Luchtvaartnota met daarin een visie op de toekomst van de luchtvaart tot 2050. Uiteindelijk geeft Omgevingsraad Schiphol advies aan de minister en wordt er in de Tweede Kamer over besloten.

Op de site van de Luchtvaartdag zijn alle lezingen te downloaden.

Bronnen: Luchtvaartdag, NRC, Volkskrant, RTV Amstelveen