Twintig jaar geleden ervoer de helft van de omwonenden van Schiphol ernstige geluidshinder en slaapverstoring bij een geluidsniveau van 60 dB. Dit percentage is volgens het RIVM gestegen naar 75 procent in 2020. De ergernis is dus erger geworden, terwijl het aantal vliegbewegingen, deels door de pandemie, van 400.000 naar 227.000 daalden. Hoe dit kan heeft het RIVM niet onderzocht, maar ze adviseren hier in het volgende onderzoek beter op te focussen. Onderzoeker Abhishek Sahai geeft bij Het Parool aan dat de toename van overlast een trend is, die ook te zien is bij het wegverkeer en zelfs bij hinder van buren.
Hoogleraar Auditieve Cultuur aan de Universiteit Leiden, Marcel Cobussen, denkt dat de plotselinge afname van het aantal vluchten de reden voor deze cijfers is. “Op het moment dat je kennis maakt met een wereld die veel stiller is, valt het extra op wanneer die stilte wordt doorbroken. Je gaat je afvragen waar je al die tijd aan bent blootgesteld”, vertelt hij bij RTL Nieuws. Daarnaast hebben de omwonenden volgens Cobussen niet het gevoel dat ze serieus worden genomen door de overheid en de luchthavens.
Geluid v.s. lawaai
Luchtvaartmaatschappijen geven aan dat er minder overlast zal zijn in de toekomst. De vliegtuigen moeten namelijk steeds stiller zijn. Dit resulteert volgens Cobussen echter in een verschil van slechts een decibel. Een écht verschil ervaart men volgens hem pas vanaf 10 dB. Daarnaast hangt de overlast niet af van enkel de decibellen. “Er is een verschil tussen geluid, wat je kunt meten, en lawaai. Dat laatste is wat een mens ervaart en daar zit een belangrijk psychologisch aspect aan,” zegt hij bij RTL Nieuws. Gewend raken aan een het lawaai van een overvliegend vliegtuig is moeilijk. “Een snelweg bijvoorbeeld geeft – zeker als het wat verder weg is – een vrij monotoon geluid. Een vliegtuig zorgt iedere keer opnieuw voor een geluidspiek.” Secretaris Jan Boomhouwer van de Stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder vertelt bij Het Parool dat de stillere vliegtuigen ruimte creëren voor een hoger aantal vliegbewegingen. Hoewel de geluiden dus minder hard zijn, hebben bewoners wel vaker last van een overvliegend vliegtuig. Cobussen zegt bij RTL Nieuws wat dit dan weer voor gevolgen voor de gezondheid heeft: “Als je niet weet wanneer het volgende vliegtuig overkomt, staat je lichaam constant onder een zekere spanning. Je kunt het vergelijken met de alertheid die ouders van een baby hebben. Ook als het kind niet huilt, staan ze ‘aan’ voor het geval dat.” Dit kan de oorzaak zijn van hartritmestoornissen, een hoge bloeddruk, slapeloosheid en concentratieproblemen.
Oplossing?
De hoogleraar geeft bij RTL Nieuws aan te denken dat de oplossing bij de luchtvaartmaatschappijen en politiek ligt. “Ik denk dat een deel van het probleem opgelost kan worden als mensen zich écht gehoord voelen door de politiek en de luchthavens. Dat gaat over het verminderen van de vliegbewegingen, maar ook om goede communicatie over de momenten waarop er gevlogen wordt.”
Het is nog maar de vraag of er in Den Haag maatregelen tegen de overlast van het vliegverkeer genomen zullen worden. Het kabinet eist dat Schiphol vanaf eind 2023 geen 500 duizend, maar 440 duizend vliegbewegingen maakt. Luchtvaartminister Mark Harbers gaf echter al aan dat dit voor 2023 niet haalbaar is.
Bronnen: RTL Nieuws, Het Parool, RIVM