Ingezonden brief, door, ir. Leo van der Stelt
Hierbij reageer ik op het artikel ‘Op zoek naar het geluid van/over windturbines’, dd. 22-06-2025.
Dit doe ik omdat ik grote kritiek heb op het achterliggende artikel in Tubantia. Het stuk is namelijk oppervlakkig geschreven, maar wel zodanig dat het opvalt en gedegen en belangrijk lijkt. Het is uitgebreid en subtiel gebracht met metingen, veel getallen en vergelijkingen en veel kaders met plaatjes en foto’s. De boodschap is naar onze mening dat tegenstand tegen plaatsing vanwege het geluid onnodig is. Belangrijke factoren die ook spelen zijn echter weggelaten of in een ander perspectief geplaatst.
Het uitgangspunt van het artikel was om met een metertje op stap te gaan, ver weg in een Duitse omgeving met grote turbines, even wat metingen doen en vergelijken met de Nederlandse (of met name de mogelijke Twentse) situatie. De ervaringsdeskundigen zouden het belangrijke gewicht in de schaal moeten leggen.
We weten dat ook in heel Nederland het thema erg gevoelig ligt. Eén van de belangrijkste onderliggende redenen is het al jarenlang ontbreken van de bijbehorende goede normen voor plaatsing! Het is voortdurend het kernthema van de vele bezwaarmakers tegen alle voortvarend gebrachte plannen in veel provincies. Niet in de laatste plaats vanuit de eigen gemeente Enschede, die zich tegen de plannen van de provincie heeft gekeerd.
Wat maakt vooral het artikel discutabel? Dit komt doordat er slechts enkele metingen in dB zijn gedaan en ook nog uitsluitend overdag door de journalist zelf. Zeker ook doordat er met zo’n metertje met het gebruikelijke A-filter gemeten wordt. Die versterkt alleen de best hoorbare geluiden en dempt de andere! En dat geeft volop de gelegenheid om in het artikel parallellen te trekken met gewoon hoorbare geluiden en te suggereren dat het wel heel weinig is. Niet voor niets stond er in de papieren uitgave van de krant de grote kop boven met de tekst “Verkeer maakt toch meer lawaai!”
Alleen de problemen met de turbines zitten in het ritmische karakter van het turbine geluid (met de amplitudemodulatie) dat vaak vele, vele aaneengesloten lange nachten doorgaat en dat vooral in benedenwindse richting. Dan is er geen verkeer, planten de geluidsgolven zich beter, verder en vaak gelaagd voort en hebben mensen hun nachtrust nodig om gezond te kunnen blijven. Het zijn dan vooral de energierijke laagfrequente geluidsgolven die veel verder reiken. Niet die goed hoorbare geluiden, die juist met het A-filter gemeten worden. Het is ook bekend dat er juist ‘s nachts windsnelheid verschillen zijn in luchtlagen die rondom de wieken meer laagfrequent geluid genereren en dan wil ik in dit verband niet ingaan op infrageluid, passeer frequentie van de wieken en resonantie. Maar de uitspraak in het artikel, dat ‘deskundigen’ verwachten dat windmolens over een jaar of zes, zeven stiller zullen zijn, betreft niet een lagere hoeveelheid laagfrequente geluid maar alleen het met het A-filter gemeten geluid. Nee, voor het storende lawaai van turbines moeten we denken aan realistisch gemeten geluid op afstanden tussen 500 m en 2500 m van de voet van de turbine in combinatie met een benedenwindse situatie! En belangrijk is om te weten dat geluid met lagere frequenties op een wetenschappelijk verantwoorde manier meegewogen moet gaan worden. Tot op dit moment is daarvan geen sprake. Een verantwoorde voorzorg is zeker vereist!
Maar over lagere frequenties wordt in de beschreven Duitse situatie niet gesproken. Het bestaat gewoonweg niet. De voorkomende woonafstanden van de personen in het artikel zijn steeds ongeveer 1500 meter, maar de omwonenden wonen daarbij steeds westelijk en een beetje noordelijk van de turbines, niet oostelijk. De wind komt meestal vanuit het westen, dus oostelijk wonen van de turbines kan de meeste geluidsoverlast veroorzaken. Maar daar woont niemand. Het blijkt uit het gegeven plaatje, maar over deze totaal andere situatie dan vaak in het dichtbevolkte Nederland wordt niets gezegd en bijna niemand zal dat bij het lezen opvallen. Ik denk dat het grotere belang vereist dat de gezondheid van mens en natuur voorop moet staan in combinatie met het streven naar een werkelijk duurzame wereld.
De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van ingezonden brieven. Ingezonden brieven kunnen zonder opgave van redenen door de redactie geweigerd of ingekort worden.