Komende maand zullen weer de verkiezingen voor de Tweede Kamer plaatsvinden. Hoe denken de zittende partijen over het geluid en milieu? Wat blijkt: sommige partijen noemen geluid expliciet als gezondheidskwestie, anderen zien het vooral als technisch of economisch vraagstuk, en bij enkele partijen komt het woord niet eens voor. In dit overzicht laten we zien hoe huidige partijen met een zetel in de Kamer (op alfabetische volgorde) geluid, lawaai en stilte behandelt in haar visie voor Nederland.
BBB: bereikbaarheid is vooral van belang
In het verkiezingsprogramma van de BBB komen de woorden geluid, lawaai en herrie geen één keer voor, de nadruk licht op bereikbaarheid en infrastructuur, zowel over spoor, weg als door de lucht. Spoorlijnen en internationale trein- en busverbindingen krijgen prioriteit, deels als alternatief voor korteafstandsvluchten, wat indirect bijdraagt aan het beperken van geluidsoverlast en milieubelasting in stedelijke gebieden. Bij luchtvaart blijft Schiphol een belangrijke internationale hub, maar de partij streeft naar minder overlast en uitstoot. Dat willen ze bereiken met investeringen in schonere toestellen en vlootvernieuwing bij KLM. Hoewel geluid niet expliciet genoemd wordt, ligt de focus op leefbare, goed bereikbare gebieden met infrastructuur die economische groei en kwaliteit van leven in balans brengt.
CDA: geluid binnen het mobiliteits- en luchtvaartbeleid
Bij het verkeer richt de partij zich op het terugdringen van verkeerslawaai, veroorzaakt door extreem rijgedrag en aangepaste voertuigen, omdat dit overlast en gezondheidsproblemen bij omwonenden veroorzaakt. Ook in de luchtvaart staat geluid hoog op de agenda: het CDA wil dat groei of krimp van luchthavens in balans is met de beschikbare milieuruimte, waarbij stiller en schoner vliegen een randvoorwaarde is voor commercieel gebruik, bijvoorbeeld op Lelystad Airport. Zo laat de partij zien dat leefkwaliteit en gezondheid van burgers meespelen in hun beleid rond mobiliteit en luchtvaart.
ChristenUnie: geluidsoverlast in steden en bij luchtvaart
In het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie speelt geluid een duidelijke rol, vooral in het kader van stedelijke verdichting en luchtvaart. Bij het bouwen van nieuwe woningen in binnensteden wil de partij dat geluidsnormen gewaarborgd blijven binnen redelijke kaders. Tegelijkertijd pleit de ChristenUnie voor maatwerk in regelgeving, zodat strikte parkeernormen of overmatige geluidsregels geen onnodige blokkades vormen bij woningbouw en het behoud van groene ontmoetingsplekken.
Ook rond luchtvaart staat geluid centraal. Schiphol moet drastisch krimpen en een nachtsluiting krijgen om overlast voor omwonenden te beperken. Er komt een normenkader voor uitstoot en geluid, en Lelystad Airport blijft gesloten voor burgerluchtvaart. De ChristenUnie wil bovendien het aantal vluchten verminderen en treinreizen aantrekkelijker maken, zodat schoner en stiller vervoer wordt gestimuleerd.
DENK: geen aandacht voor geluid
In het verkiezingsprogramma van de PVV komen de woorden geluid, lawaai en herrie geen één keer voor. Wel wil de partij de maximumsnelheid op snelwegen weer verhogen naar 130 kilometer per uur. Dat kan leiden tot meer verkeerslawaai, zeker langs drukke snelwegen en in stedelijke gebieden.
D66: geluidsbeleid voor het verbeteren van de gezondheid en leefomgeving
D66 legt in hun programma sterk de nadruk op de invloed van geluid op gezondheid en leefomgeving. De partij wil wetgeving die mensen beschermt tegen de negatieve effecten van laagfrequent geluid en trillingen in woonwijken, met daarbij een strikte handhaving van normen en sancties. Ook andere milieuaspecten, zoals lucht- en waterkwaliteit, krijgen prioriteit, waarbij gezondheid voorop staat.
Op het gebied van verkeer en mobiliteit kiest D66 voor duurzame, autoluwe wijken en een sterke uitbreiding van fietspaden, deelauto’s en OV-knooppunten. Elektrisch rijden wordt gestimuleerd, terwijl vervuilende vervoerswijzen via rekeningrijden en belastingen worden ontmoedigd. Internationale treinverbindingen worden in de toekomst goedkoper en aantrekkelijker gemaakt dan vliegen, als alternatief voor luchtvaart.
Voor Schiphol stelt D66 een grens aan het aantal vluchten, met bindende normen voor uitstoot, geluid en water, en Lelystad Airport blijft gesloten voor burgerluchtvaart. Daarmee wil de partij een betere balans creëren tussen economische belangen, mobiliteit en leefkwaliteit rond vliegvelden.
FVD: opvallend beleid voor geluid in het OV
Forum voor Democratie (FVD) benoemt geluid expliciet in zijn verkiezingsprogramma, maar vooral op een opvallende plek: in het openbaar vervoer. De partij wil een decibelmaximum invoeren zodat harde muziek of geluiden in trein en bus kunnen worden aangepakt. Tegelijkertijd pleit FVD voor stevige groei van de luchtvaart. Schiphol moet kunnen uitbreiden, regionale luchthavens worden beter benut en er moet zelfs een nieuwe luchthaven in de Noordzee komen. Ook wil de partij de maximumsnelheid op snelwegen verhogen naar 130 kilometer per uur of meer, wat mogelijk leidt tot extra verkeerslawaai.
GroenLinks-PvdA: geluid en leefomgeving verweven in beleid
GroenLinks-PvdA legt in hun programma sterk de nadruk op de effecten van geluid op de leefomgeving. Zo wijzen ze op de geluidsoverlast van vliegbewegingen en willen ze dat de luchtvaart strenger gereguleerd wordt met een geluidsplafond dat jaarlijks afneemt richting 2050. Nachtvluchten en vluchten waarvoor een treinalternatief bestaat, moeten stoppen, en Lelystad Airport blijft gesloten voor commerciële vluchten. Voor omwonenden en medewerkers van Schiphol stellen ze een nieuw normenstelsel op, gebaseerd op ervaren hinder, zodat geluidsimpact juridisch verankerd wordt en de gezondheidseffecten periodiek in kaart worden gebracht. Ook bij het spoor en de industrie wordt geluidsoverlast meegewogen in plannen voor leefbaarheid en infrastructuur.
JA21: geluidsbeleid binnen luchtvaart
De partij ziet Schiphol en andere luchthavens als motoren van handel en werkgelegenheid en verzet zich tegen krimp. Geluidsoverlast voor omwonenden moet volgens JA21 niet worden opgelost met beperkingen op het aantal vluchten, maar met technologische innovatie. Denk aan stillere vliegtuigen, verbeterde landingsroutes en geluidsreducerende infrastructuur. Ook wil de partij eerlijke compensatie voor omwonenden die toch hinder ervaren.
NSC: geluidsoverlast omwonenden Schiphol
De NSC wil het vertrouwen van omwonenden van Schiphol herstellen door geluidshinder actief terug te dringen. Het doel is om geluidsoverlast met 20% te verminderen door het aantal vluchten en mogelijke nachtsluitingen te reguleren. Nieuwe lage aanvliegroutes worden kritisch gevolgd, en Lelystad Airport blijft gesloten voor commerciële vluchten om extra overlast voor omwonenden te voorkomen.
Daarnaast zet de partij in op stillere en zuinigere vliegtuigen, stimuleert zij innovaties op het gebied van elektrisch vliegen en waterstof, en pleit zij internationaal voor een hogere Europese ambitie voor duurzame vliegtuigbrandstof. Zo wil NSC een betere balans vinden tussen de economische waarde van Schiphol en de leefbaarheid voor omwonenden.
PvdD: geluidsbeleid voor gezondheid en milieu
In het verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren staat geluid duidelijk centraal als onderdeel van een gezonde leefomgeving. De partij stelt dat geluidsoverlast niet alleen hinderlijk is, maar ook schadelijk voor de gezondheid en het welzijn van mens en dier. Daarom pleiten ze voor strengere wettelijke geluidsnormen voor verkeer, industrie en luchtvaart. Stilte en rust worden erkend als basisvoorwaarden voor een gezonde leefomgeving.
De PVDD koppelt geluid ook aan mobiliteit en klimaatbeleid. Zo willen ze de trein het belangrijkste vervoermiddel maken voor internationale reizen, als duurzaam alternatief voor het vliegtuig. De luchtvaart zorgt volgens de partij niet alleen voor veel geluidsoverlast, maar ook voor luchtvervuiling en veiligheidsrisico’s over dichtbevolkte gebieden. Daarom zetten ze in op krimp van de luchtvaart om deze binnen de grenzen van klimaat, leefomgeving en veiligheid te brengen.
PVV: geen aandacht voor geluid
In het verkiezingsprogramma van de PVV komen de woorden geluid, lawaai en herrie geen één keer voor. Over windmolens heeft de partij het wel. Hier zijn ze sterk op tegen, zowel op het land als in de zee. De energie moet volgens de PVV uit kerncentrales komen. Verder zijn ze tegen de vliegbelasting en moet Schiphol volgens hen blijven groeien. Op het gebied van woningbouw wil de partij alle belemmerende regels schrappen. Hierbij moet er zowel naar binnen- als buitenstedelijke gebieden gekeken worden.
SGP: geluidsoverlast minderen bij windturbines en Schiphol
In het verkiezingsprogramma van de SGP speelt geluid een duidelijke rol, zowel in het dagelijks leven als bij infrastructuur en energieproductie. Bij windturbines wil de partij dat de geluidsregels beter aansluiten op de ervaren overlast, met duidelijke afstandsnormen voor omwonenden. Rond Schiphol zet de SGP in op minder geluidsoverlast door stillere vliegtuigen én door het beperken van vluchten op bepaalde uren. Ook pleiten ze voor het meenemen van milieukosten in ticketprijzen en het terugdringen van goedkope vakantievluchten die weinig economisch voordeel opleveren, zodat de impact op omwonenden afneemt.
SP: minder geluidsoverlast en gezonder leven
De SP wil geluidsoverlast actief terugdringen om een gezonde en leefbare omgeving te waarborgen. Zo worden geluidsnormen voor motorvoertuigen aangescherpt en strenger gehandhaafd, en wordt overlast door vliegverkeer, waaronder AWACS-vliegtuigen en nachtvluchten, beperkt. Lelystad Airport blijft gesloten en er komen geen nieuwe aanvliegroutes voor Schiphol, terwijl de hubfunctie van Schiphol juist wordt afgebouwd om geluid en vervuiling te verminderen. Voor bedrijven met negatieve externe effecten, zoals geluid en geur, krijgen werknemers en omwonenden inspraak in de raad van commissarissen, zodat de belangen van de omgeving beter worden beschermd. Met deze maatregelen wil de SP een stille, gezonde en veilige leefomgeving voor iedereen realiseren.
Volt: energietransitie en geluidsoverlast
Volt benadrukt dat de energietransitie, met wind- en kernenergie als kern, noodzakelijk is voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. Voor windmolens op land wil de partij landelijke normen vaststellen voor overlast, zoals laagfrequent geluid en slagschaduw, zodat verduurzaming gepaard gaat met bescherming van de leefomgeving. Onderzoek naar de ecologische effecten van windparken, ook op zee, moet zorgen voor natuurinclusieve energieprojecten.
Op het spoor zet Volt in op elektrificatie van regionale lijnen, het vervangen van spoorwegovergangen door bruggen en tunnels, en het plaatsen van rails op rubberblokken en geluidsschermen om geluidsoverlast te beperken. Ook wil de partij regionale aanbestedingen stimuleren om treinen in meer gebieden te laten rijden, wat bijdraagt aan zowel bereikbaarheid als vermindering van hinder door vervoer
VVD: geluidsonderwerp vooral gekoppeld aan (lucht)verkeer
De partij wil investeren in spoor en wegen om files en vertragingen tegen te gaan, en zet in op betere handhaving van snelheids- en geluidsovertredingen van voertuigen en motoren. Elektrisch rijden moet betaalbaar blijven, mede om de verkeershinder te verminderen.
Voor de luchtvaart kiest de VVD voor groei. Schiphol mag haar aantal vluchten uitbreiden en krijgt geen nachtsluiting, terwijl Lelystad Airport wordt geopend voor burger- en defensievluchten. Tegelijkertijd wordt beloofd dat innovaties in de sector geluidshinder voor omwonenden verminderen. Regionale luchthavens zoals Maastricht en Eelde krijgen alle ruimte om te ontwikkelen, zonder dat het programma concrete geluidsmaatregelen of maximumnormen bevat.
Bronnen: BBB, CDA, ChristenUnie, DENK, D66, FVD, GL-PvdA, JA21, NSC, PvdD, PVV, SGP, SP, Volt, VVD