Al enkele jaren zijn er drie festivals in de zomer in het recreatiegebied Groene Ster bij Leeuwarden. En elke zomer heeft de rechter het druk met allerlei bezwaren van omwonenden. Enkele festivals gaan op zoek naar een nieuwe locatie.
Het festival Welcome to the Village kon doorgaan. Twee procedures die Groene Ster Duurzaam had aangespannen leiden niet tot een verbod, wel tot een beperking. Na 12 uur ’s nachts moet het geluid uit.
Eerder deze maand diende al een andere rechtszaak, in een uiterste poging Promised Land te voorkomen. De ontheffing voor de natuurwet zou onterecht zijn afgegeven. De muziek zou te luid zijn voor het porseleinhoen, de kemphaan en de rietzanger. De rechter liet het begaan.
Ten slotte is er Psy-Fi. Die hebben al van alles geprobeerd om met de omwonenden eruit te komen. Een strandje extra vrij houden, gratis kaartjes voor omwonenden, vervroegde eindtijden… Het helpt niks. ‘Als we de financiële mogelijkheden hadden gehad en een goede alternatieve locatie, waren we allang uit Leeuwarden vertrokken’, zegt Rob Durand, de schepper en organisator van Psy-Fi in De Volkskrant. Al die bezwaren, hoorzittingen, procedures, raadsvergaderingen, rechtszaken – hij is de tel kwijt. ‘Er gaat zoveel tijd, energie en vooral geld verloren. Al die advocaten en experts kosten tonnen.’
Opvallend in deze discussie is dat het metalfestival Into the Grave in het centrum van Leeuwarden juist nauwelijks klachten krijgt en zelfs kon uitbreiden dit jaar.
Er samen uitkomen
In 2017 smeekte een rechter de partijen – de festivalorganisatoren, de gemeente en stichting Groene Ster Duurzaam – of ze met elkaar konden praten in plaats van tegen elkaar procederen. Ze probeerden het, maar de toenadering stokte al snel. Van Gelder en de stichting kregen spijt toen ze merkten dat de gemeente niet van plan was eerdere vonnissen te handhaven. Durand merkte op zijn beurt niks van compromisbereidheid bij ‘de buurman’.
De ‘buurman’ is theo van Gelder. Promised Land is ‘een bak herrie’, maar vergeleken met Psy-Fi nog te doen, meent Van Gelder. ‘Dat gaat 24 uur per dag door.’ Een klassiek geval van not in my backyard – Van Gelder draait er niet omheen. Toen ze hier twintig jaar geleden kwamen wonen, was dit nog stil buitengebied. De gemeente heeft volgens hem vooruitlopend op een wijziging van het bestemmingsplan allerlei leidingen in de Groene Ster aangelegd. Om festivals te faciliteren. ‘Maar….dat mag niet zonder omgevingsvergunning, want het is gebruik van het terrein in strijd met de (nu geldende) bestemming.’
Succesjes
‘Een paar succesjes’ hebben de rechtszaken van de stichting van Van Gelder opgeleverd. De geluidsnormen zijn wat strikter, de muziekuren beperkt. Maar vaker laten uitspraken een jaar op zich wachten. Mosterd na de maaltijd? Nee, want uitspraken over eerdere festivals markeren ook de grenzen voor volgende edities, redeneert Van Gelder.
Tenminste, als de gemeente die uitspraken ter hand zou nemen bij het verstrekken van vergunningen. ‘Maar dat doet de gemeente niet. En dan wordt het een principekwestie, want het bestuursrecht is bedoeld om de burger tegen de grillen van de overheid te beschermen.’
Volgend jaar zal Van Gelder van Psy-Fi geen last meer hebben. De organisatie maakte in juli bekend op zoek te gaan naar een andere locatie. Ook Welcome to the Village overweegt Leeuwarden te verlaten. Durand: ‘Leeuwarden wil graag met de grote jongens meedoen, maar is gebonden aan spelregels voor kinderfeestjes.’
Van Gelder moet het nog maar zien. “Het is duidelijk dat de gemeente Leeuwarden er alles aan doet om Psy-Fi te behouden. Daaraan zijn de belangen van omwonenden, recreanten en natuurwaarden – waaronder het zeer nabij gelegen Natura 2000 gebied De Groote Wielen! – volkomen ondergeschikt. De gemeente laat zich volledig gijzelen door het aangekondigde vertrek van Psy-Fi uit Leeuwarden. Het inmiddels befaamde ‘vertrekdreigement’ is trouwens een beproefde methode van deze festivalorganisatie wanneer ze haar zin niet krijgt. We hebben zoiets in het verleden dan ook wel vaker voorbij zien komen.”
Kosten
De kosten van de vele procedures zijn hoog, blijkt uit onderzoek van de Leeuwarder Courant. De grootste kostenpost in 2018 was de inhuur van advocaten voor een bedrag van 142.000 euro. Een jurist gespecialiseerd in de omgevingswet kostte Leeuwarden ruim 58.000 euro. Diverse onderzoeken naar geluid en adviezen staan voor ruim 75.000 euro in de boeken. De advocaten, de adviseurs en onderzoeken waren nodig omdat Groene Ster Duurzaam tijdens verschillende procedures deels door de rechter in het gelijk werd gesteld. En om de vergunningen en ontheffingen voor de drie festivals de toets van de rechtbank te laten doorstaan.
Bronnen: De Volkskrant, Leeuwarder Courant (1) (2), Groen Ster Duurzaam