Diverse maatregelen uitfaseren benzinebrommer

SAMSUNG CSC

Staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat heeft diverse plannen gepresenteerd om de e-brommer te stimuleren en de benzinevariant uit te faseren, mogelijk toch met een verkoopverbod.

Hoewel de snor- en bromfiets afgelopen jaren een stuk schoner en stiller zijn geworden, zijn ze nog steeds een belangrijke bron van uitstoot en geluid. Fietsers die bij een stoplicht achter een optrekkende snor- of bromfiets staan, kunnen hoge emissiewaarden van schadelijke koolmonoxide, koolwaterstoffen en fijnstof binnenkrijgen. En we kennen allemaal het soms hinderlijke geluid dat uit de verbrandingsmotor komt.

De elektrificering van nieuwe snor- en bromfietsen verloopt wel voorspoedig. Maakte het aandeel volledig elektrische snor- en bromfietsen in 2017 nog 3% uit van de nieuwverkopen, vijf jaar later in 2022 ligt dit percentage op 46%. De RAI Vereniging en BOVAG hebben mij laten weten dat fabrikanten de afgelopen jaren volop geïnvesteerd hebben in de uitbreiding van het aanbod en de kwaliteit van elektrische scooters. De gemiddelde actieradius van de scooters is hoger en tegelijkertijd zijn de prijzen van elektrische modellen steeds competitiever geworden. Hiermee zijn de gemiddelde nieuwe snor- en bromfietsen in Nederland niet alleen een kwalitatief en duurzaam, maar ook een betaalbaar alternatief voor de fossiele variant.

Naast de elektrificeringstrend is er nog een andere belangrijke ontwikkeling . Met de komst van de helmplicht voor bestuurders en passagiers van snorfietsen per 1 januari 2023, zien we een duidelijke verschuiving van de snorfiets naar onder meer de bromfiets. De verkoop van snorfietsen nam vorig jaar met 40% af terwijl de verkoop van bromfietsen toenam met 51%. Deze ontwikkeling is ook eerder aangehaald in het onderzoek dat ik naar de Kamer is gestuurd. Gezien deze ontwikkeling gaat het beleid dat de staatssecretaris nu presenteert niet alleen in op de elektrificatie van de snorfiets, maar tegelijkertijd ook de bromfiets, om een waterbedeffect te voorkomen.

Inzetten op emissievrije snor- en bromfietsen de norm maken

Om te zorgen dat er voor elke snor- en bromfietser een aantrekkelijk emissievrij alternatief is en om op de lange termijn aan de sector duidelijkheid te kunnen geven, wil Heijnen nogmaals kijken naar een nieuwverkoopverbod voor snor- en bromfietsen met een fossiele verbrandingsmotor. Dat wil ze het liefst in de Europese Unie doen, om zo een gelijk speelveld met de landen om ons heen te behouden. Voor een verbod bleek eerder bij andere EU-lidstaten en de Commissie geen draagvlak te zijn. Nu er vorig jaar in de EU een akkoord is bereikt op het uitfaseren van de personenauto’s met verbrandingsmotor per 2035, ziet ze een nieuwe mogelijkheid om er actief voor te pleiten dat de fossiele snor- en bromfiets niet kan achterblijven.
Voor het geval een verbod binnen de Europese Unie niet haalbaar is, wordt de mogelijkheid verkend tot een nationaal verbod. Eerder leek dit niet mogelijk. Uit nieuwe inzichten blijkt dat dit wellicht toch mogelijk is. Mocht blijken dat een verbod daadwerkelijk tot de mogelijkheden behoort, dan wil Heijnen dat niet per 2025 doen. De tijd tussen aankondiging en invoering is dan te kort. De verwachting is dat ze in november 2023 de Kamer meer erover kan melden.

Verkennen van een regeling voor financieel stimuleren van elektrische snorfietsen voor minima

Het plan is ook om de consument te verleiden om te kiezen voor elektrisch in plaats van fossiel. Niet per se omdat het straks misschien moet van wet- en regelgeving, maar vooral de hoop is dat veel consumenten de overstap gaan maken omdat ze zelf de voordelen inzien van een stil, zuinig en schoon alternatief. Bovenal ook omdat een keuze voor een elektrische snor- of bromfiets goed is voor de eigen portemonnee. Op dit moment is de gemiddelde elektrische snorfiets op de langere termijn (als wordt gekeken naar de Total Cost of Ownership) namelijk niet duurder dan de benzinevariant, zo concludeert het Goudappel-onderzoek.

Elektrische snor- en bromfietsen uit het lage en middensegment zijn zo’n 300 tot 750 euro duurder dan de varianten op benzine. Dat verschil in aanschafbedrag verdienen consumenten over de gehele levensduur terug aan brandstofkosten en onderhoud. Maar het kan, zeker voor mensen met een kleinere portemonnee, toch een drempel zijn om voor elektrisch te gaan. Mensen met een lager inkomen zijn relatief afhankelijk van hun snor- en bromfiets om op hun plaats van bestemming te kunnen komen, stellen de onderzoekers. Daarom wil Heijnen juist bij deze categorie voertuigen gericht kijken of mensen met een lager inkomen door middel van het geven van een subsidie een steuntje in de rug kunnen krijgen bij de overstap naar elektrisch.

Heijnen vindt het niet doelmatig om publiek geld te besteden aan het financieel stimuleren van elektrische snor- en bromfietsen voor andere doelgroepen, gelet op het relatieve kostenvoordeel op de lange termijn. Een generieke subsidie voor de elektrische snor- of bromfiets behoort dus niet tot de opties die (verder) verkend zullen worden. De uitkomsten van de verkenning zullen uiterlijk in november 2023 met de Kamer gedeeld worden.

Uitwerken en uitvoeren van communicatiemaatregelen

Op korte termijn start de rijksoverheid met het uitwerken van een communicatiestrategie. De consumentendoelgroep van snor- en bromfietsen moet verleid worden om te (blijven) kiezen voor een passend alternatief zonder verbrandingsmotor, zij het een elektrische snorfiets, bromfiets – of zelfs een (elektrische) fiets. Om te komen tot een gedragen en effectieve communicatiestrategie zal Heijnen nauw samenwerken met de RAI Vereniging, BOVAG en Vereniging DOET en zal ik ook consumenten van de snor- en bromfiets betrekken.
Ook de uitkomsten van het uitwerken van de communicatiemaatregelen zullen uiterlijk in november 2023 met de Kamer gedeeld worden.

De elektrische motorfiets

De Tweede Kamer vroeg de staatssecretaris eerder naar het stimuleren van de elektrische motorfiets. Ze is bereid om in de context van de maatregelen ook te kijken naar de mogelijkheden voor het stimuleren van de elektrische motorfiets. Daarbij wel de waarschuwing dat de focus ligt op de elektrificatie van de snor- en de bromfiets omdat deze onderdeel uitmaken van de afspraak uit het klimaatakkoord.
De RAI Vereniging heeft de staatssecretaris uitgenodigd om op werkbezoek te komen en meer te horen over ontwikkelingen op het vlak van de lichte gemotoriseerde voertuigen. Hier ga ik graag op in. De inzichten die ik hieruit opdoe, in het bijzonder ten aanzien van de motorfiets, neem ik graag mee.

Bron: Rijksoverheid (pdf)