Advies: herinrichting ‘polder’ rond Schiphol

Oud-staatssecretaris Pieter van Geel heeft deze maand zijn evaluatie over de Omgevingsraad Schiphol naar minister Van Nieuwenhuizen gestuurd. Er moet een nieuw model komen. Daarin ziet hij geen plaats meer voor de vorig jaar vastgelopen Omgevingsraad Schiphol (ORS).

Van Geel was om advies gevraagd nadat het overleg in de Omgevingsraad Schiphol (ORS) zo’n twee jaar geleden volledig vastliep. In die raad zitten vertegenwoordigers van Rijk, provincies en gemeenten, van omwonenden, van milieuorganisaties en ook van de luchtvaartsector. Die slaagden er zelden of nooit in om het eens te worden en dat leidde in de loop der tijd tot veel frustratie. ‘De onderlinge verhoudingen laten zeer te wensen over’, constateert Van Geel in zijn rapport. ‘Ontmoetingen leiden doorgaans eerder tot irritatie dan tot wederzijds begrip.’ Het poldermodel werkt alleen als ieder de gemeenschappelijke belangen ziet en compromissen wil sluiten. Dat is rond Schiphol allang niet meer het geval.

Splitsing bestuurlijk en maatschappelijk

Van Geel stelt in plaats daarvan voor de verschillende overheden samen aan te laten schuiven in een ‘interbestuurlijk programmateam’. Het Rijk moet kaders stellen, ook over bijvoorbeeld de leefkwaliteit rond Schiphol, die samen met provincies en gemeente regionaal worden ingevuld. Een uitdaging, gezien de ‘verzuurde verhoudingen’ tussen de overheden, maar noodzakelijk. Voor organisaties van omwonenden, milieugroepen en ook deskundigen komt er een zogeheten ‘maatschappelijk raad’, als platform voor alle geluiden in de samenleving die de overheid in haar afwegingen zou moeten betrekken.

Noodzakelijke omslag

De bewonersdelegatie in de ORS ziet er wel iets in. Ook directeur Sijas Akkerman van Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland reageert positief: “Van Geel maakt duidelijk dat er nogal wat moet veranderen bij het maken van luchtvaartbeleid. Waar nu beleid wordt gemaakt op basis van adviezen van de luchtvaartsector over eigen milieuvervuiling en geluidsoverlast, wil hij dat burgers, milieuclubs en wetenschappers de minister gaan adviseren. Dat is een noodzakelijke omslag.” Ook het feit dat Van Geel informatievoorziening uit handen van de sector neemt, noemt Akkerman ‘een verademing’. Akkerman: “Bewoners en onafhankelijke deskundigen krijgen een belangrijke rol bij het onderzoeken van de mate van hinder en de effectiviteit van maatregelen hiertegen. De Milieufederatie Noord-Holland wil hier graag haar deskundige bijdrage aan leveren.”

Volgens Van Geel is er haast bij het invoeren de nieuwe opzet, want de vraagstukken die op tafel liggen – hinderreductie, milieu, veiligheid enzovoorts – zijn ingewikkeld en dringend.

Bronnen: Trouw, Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland.