Het aantal jongeren met oorsuisproblemen neemt zo snel toe, dat kenniscentrum VeiligheidNL ervoor pleit om gehoorschade structureel vroeg op te sporen, het liefst al bij basisschoolleerlingen. Bij tienduizenden Nederlanders is de tinnitus zo heftig dat de aandoening psychosociale problemen veroorzaakt. Een behandeling is er niet, je moet ermee leren leven. De schade is namelijk onomkeerbaar: “Dat begint als ik opsta en gaat de hele dag door. Het is om gek van te worden”, aldus een tinnituspatiënt het AD.
Ruim 2,5 miljoen Nederlanders, onder wie veel jongeren, lijden op de één of andere manier aan tinnitus. “Het is een geluid dat alleen in je eigen hersenen bestaat, niemand anders hoort het. Het houdt je als het ware gevangen: 24/7. Er is geen ontsnapping, geen stilte,” legt Stichting Hoormij/NVVS uit in Het Parool. “Waar de één er redelijk mee kan omgaan, gaat de ander door een ware hel.”
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) weet dat de helft van de jongeren tussen de 12 en 35 jaar zich regelmatig in situaties bevindt die schadelijk zijn voor de oren. Exacte Nederlandse cijfers ontbreken, maar volgens de GGD komen er in ons land jaarlijks duizenden jongeren bij met ernstige gehoorklachten. “Dat moet echt stoppen,” zegt klinisch audioloog Dyon Scheijen, gespecialiseerd in tinnitus. “Deze generatie gaat straks als ze 40+ is heel veel problemen krijgen in het verstaan van spraak. Met alle gevolgen van dien.”
Nachtclubs, festivals en earpods
Een belangrijke aanjager van tinnitus is blootstelling aan te hard geluid, bijvoorbeeld in nachtclubs en op festivals. Uit onderzoeken blijkt dat ongeveer de helft van het publiek op Lowlands en Pinkpop gehoorbescherming draagt. “Dat is de helft te weinig,” aldus directeur Wil Verschoor van Hoormij/NVVS. Het gemiddelde rockconcert of technofeest produceert rond de 100 decibel (dB), vergelijkbaar met de herrie van een straaljager.
In 2018 maakte toenmalig staatssecretaris Paul Blokhuis nieuwe afspraken omtrent evenementen: het geluidsniveau mag volgens dat convenant gemiddeld maximaal 103 dB per kwartier zijn. Dat niveau is echter alleen veilig met oordoppen, die 15 dB van dit niveau dempen. “Wie dus geen oordoppen draagt, loopt acute gehoorschade op. Dáár zit onze collectieve frustratie,” verzucht Verschoor.
Door het sterk groeiende aantal feestjes en festivals, het structurele gebruik van koptelefoons en earpods en het steeds jonger wordende uitgaanspubliek vrezen experts de komende jaren een flinke toename van het aantal tinnituspatiënten. “Het is nog altijd niet sexy om met oordoppen naar een concert of nachtclub te gaan,” constateert Robert Stokroos, hoofd van de kno-afdeling van UMC Utrecht. “De bewustwording onder jongeren neemt gelukkig toe, maar het is nog lang niet voldoende. Wat we nu zien is nog maar het topje van de ijsberg. Heel veel mensen hebben jaren geleden beschadiging opgelopen en worden daar nu pas mee geconfronteerd. Over een jaar of vijf verwachten we een golf.”
“Geluid moet high“
Erik Roelofsen, directeur van de Nederlandse Stichting geluidhinder, pleit al langer voor stapsgewijze verlaging van het geluidniveau op festivals naar 95 dB(A). Dat verkleint dat de kans op gehoorschade én de omgeving profiteert ervan. Bij Omroep Gelderland en Studio Rheden zegt hij: “Ik heb geprobeerd met de evenementenbranche te praten, maar dat is gewoon not done. Het geluid moet high, want de bezoeker moet het ook voelen. Maar er is geen onderzoek naar wat de bezoeker wil.”
De expert is voorstander van een landelijke afname van geluidssterkte op festivals. “Doe het elk jaar met 1 decibel omlaag tot 95 decibel. De gemeente Amsterdam heeft al 100 decibel staan. 3 decibel afname lijkt weinig, maar rekenkundig betekent dat een halvering van het geluid. Met een verlaging tot 95 decibel heb je echt een wereld gewonnen.”
Bronnen: Parool, AD, Studio Rheden